Yaşam

Antik Maya uygarlığının Ay ve Güneş tutulmalarını yüzlerce yıl öncesinden günümüz hesaplamalarına yakın doğrulukla nasıl tahmin ettiği yüzyıllardır bir gizemdi. Science Advances dergisinde yayınlanan yeni araştırma, Mayaların Dresden Kodeksi'ndeki tutulma tablolarını 223 ve 358 aylık iki özel döngü kullanarak periyodik olarak sıfırladığını ortaya koydu. Bu düzenli düzeltmeler sayesinde Mayalar, teleskop veya bilgisayar olmadan tahminlerini yüzlerce yıl boyunca şaşırtıcı bir doğrulukla sürdürebildiler.

26 yaşındaki İsmail Salih Hızarcı, kamuda gelir uzman yardımcılığı sınavında İzmir birincisi ve Türkiye 6'ncısı olmasına rağmen mülakatta elenerek atanamadı. Çiftçi bir ailenin çocuğu olan Hızarcı, devlete hizmet etme hayaliyle üniversitede siyaset bilimi okumuş ve 2 yıl KPSS'ye hazırlanmış ancak şu anda asgari ücretle kargoculuk yaparak teyzesinin yanında kalmak zorunda kalıyor. Hızarcı, kendisinden düşük puan alanların atandığını iddia ederek bu durumun sadece kendisine değil, Türkiye'deki binlerce gence yapılan bir haksızlık olduğunu belirtti.

Bilim insanları, Arnavutluk-Yunanistan sınırındaki Kükürt Mağarası'nda 100 metrekareyi aşan alanda yayılan ve iki farklı türden 111 binden fazla örümceğin oluşturduğu devasa bir ağ keşfetti. Yaklaşık 69 bin Agelenidae ve 42 binden fazla Linyphiidae türü örümceğin oluşturduğu bu koloni, iki türün birlikte bu kadar büyük bir ağ oluşturmasının ilk belgesi ve muhtemelen dünyanın en büyük örümcek ağı olarak kayıtlara geçti. Araştırmacılar, bu türlerin popülasyonlarının diğerlerinden genetik olarak farklı olduğunu tespit etti.

Milli Eğitim Bakanlığı, 2026 Liselere Geçiş Sistemi (LGS) sınavının 14 Haziran 2026 Pazar günü yapılacağını açıkladı. Sınav iki oturum halinde gerçekleştirilecek; birinci oturumda sözel, ikinci oturumda sayısal alan soruları yer alacak. İlk oturum 09.30'da başlayıp 75 dakika, ikinci oturum 11.30'da başlayıp 80 dakika sürecek.

1956 yılında yapılan Seyhan Baraj Gölü'nün suları altında kalan ve 1900'lü yıllarda yapıldığı tahmin edilen Alman Köprüsü, kuraklık nedeniyle su seviyesinin düşmesiyle yıllar sonra yeniden ortaya çıktı. Baraj yapılmadan önce çevre köylerin Adana ile bağlantısını sağlayan köprü, Çakıt Nehri üzerindeydi ve baraj yapımından sonra birçok köy ve mahalle ile birlikte sular altında kalmıştı. Dörtler köyü sakini Adem Önder, baraj yapıldıktan sonra yeni köprü yapılana kadar "50 yıl hapis kaldıklarını" belirterek, köprünün artık sadece tarihi açıdan önemi olduğunu söyledi.

Eski tip sürücü belgelerinin 15 liraya yenilenebileceği süre 31 Ekim'de sona erdi ve 1 Kasım'dan itibaren yenileme ücretleri büyük oranda arttı. B sınıfı ehliyet yenilemek artık 7 bin 438 lira 60 kuruş, diğer sınıflar için 3 bin 643 lira ile 11 bin 235 lira arasında değişiyor. 1 milyon 843 bin kişi hala eski tip ehliyet kullanıyor ve bunları yenilemeyenler ağır ceza alacak.

Tarabya'da Osmanlı döneminden beri Rusya'nın temsilcilik binası olarak kullanılan yaklaşık 200 yıllık yalı ve 10 dönümlük araziyle ilgili 17 yıldır süren dava sonuçlandı. Mahkeme, 1.5 milyar değerindeki taşınmazın 1868'de yalıyı satın alan Rus elçilik çalışanı Nikola İsveçin'in Fransa'da yaşayan torunlarına verilmesine hükmetti. Hazine, Vakıflar Genel Müdürlüğü ve Rusya Federasyonu'nun mülkiyet talepleri reddedildi.

Kadınlara erken emeklilik imkanı sunan doğum borçlanmasında 1 Ocak'tan itibaren asgari ücret zammıyla birlikte ödenecek tutar artacak. Şu anda 2 yıllık borçlanma için en az 199 bin 722 lira ödenirken, asgari ücrete yüzde 28,5 zam gelirse bu rakam 256 bin 643 liraya yükselecek. Artıştan etkilenmemek için yıl bitmeden başvuru yapmak yeterli olacak.

İklim değişikliği kalp hastalıkları, kanser, solunum yolu hastalıkları ve alerjilerde artışa neden oluyor; ısı stresi erken doğumu yüzde 16, ölü doğumu yüzde 46 artırıyor. Türkiye, iklim değişikliğinin sağlık üzerindeki olumsuz etkilerine karşı harekete geçerek İklim Değişikliği ve Sağlık Bilimsel Danışma Kurulu kuracak. 2026 Cumhurbaşkanlığı Programı'na göre iklime duyarlı hastalıklar listelenecek, hassas gruplara yönelik farkındalık çalışmaları yapılacak.

Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Şevket Özkaya, Türkiye'de influenza (grip), kovid-19 ve RSV virüslerinin aynı anda görüldüğü "3'lü salgın"a dikkat çekti. Son haftalarda solunum yolu enfeksiyonlarında ciddi artış yaşandığını belirten Özkaya, kovid-19'un "Frankenstein varyantı"nın Türkiye'de görüldüğünü ve zatürre riskinin arttığını açıkladı. Uzman, mevsimsel sıcaklık değişimlerinin bağışıklık sistemini zayıflattığını söyleyerek vatandaşları grip benzeri şikayetlerde evde dinlenme ve doktora başvurma konusunda uyardı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıkladığı 500 bin sosyal konut projesinin tüm detayları Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından paylaşıldı. 10 Kasım - 19 Aralık 2025 tarihleri arasında başvuru alınacak projede, yüzde 10 peşinat ve 240 ay vade ile 1+1 ve 2+1 konutlar satışa sunulacak. 18 yaşını doldurmuş, son 10 yıldır T.C. vatandaşı olanlar başvurabilirken, şehit aileleri, engelliler, emekliler, 3+ çocuklu aileler ve gençlere özel kontenjanlar ayrıldı.

Bar ve kafelerde içeceklere karıştırılan renksiz, kokusuz ve tatsız GHB (Gamma Hidroksibütirat) adlı madde, bilinç kaybı ve hafıza silinmesine neden oluyor. Uzmanlar, maddenin vücuttan 6-12 saat içinde atıldığı için testlerde tespit edilmesinin çok zor olduğunu belirtiyor. "Tecavüz ilacı" olarak da bilinen GHB, özellikle gençleri hedef alan organize suçlarda kullanılıyor ve birçok ülkede yasaklandı.

Antalya'nın Alanya ilçesinde düğününde damadın babaannesi Emine Arslan, tek torunu Hüseyin Arslan'a takı olarak bir ev, son model otomobil ve İncekum'da arsa hediye etti. Yakın zamanda babasını kaybeden damat ve eşi Sude, babaanneye elini öperek teşekkür etti. Davetliler, babaannenin cömertliğini alkışlarla kutladı.

Evlerde kullanılan elektrikli aletler konfor sağlarken bazıları fark edilmeden elektrik faturasını ciddi oranda artırıyor. Televizyon, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi, buzdolabı, kurutma makinesi, kombi, elektrikli süpürge, ütü, su ısıtıcısı ve kahve makinesi en çok enerji tüketen 10 cihaz arasında yer alıyor. Tasarruf için kullanılmayan cihazların fişinin çekilmesi, enerji tasarruflu modellerin tercih edilmesi ve verimli kullanım öneriliyor.

Psikoloji araştırmalarına göre, 80'li yaşlarında bile zihinsel olarak güçlü kalmanın sırrı genetik değil, her gün yapılan küçük ama istikrarlı rutinlerdedir. Sosyal bağları koparmayanlar, düzenli hareket edenler, öğrenmeye devam edenler, minnettarlık ve farkındalıkla yaşayanlar, olumsuz düşüncelere meydan okuyanlar, günlerine amaç katanlar, teknolojiyle barışık olanlar ve gülmeyi ihmal etmeyenler zihinsel gençliklerini koruyorlar. Bu 8 alışkanlık, beyni canlı tutmanın ve ruhu güçlendirmenin anahtarını sunuyor.

Yüksek veya düşük tansiyonla mücadele edenler için doğru beslenme önemli bir rol oynarken, bazı gıdalar kan basıncını düşürmeye yardımcı olurken diğerleri yükseltebiliyor. Yapraklı yeşil sebzeler, pancar, muz, kivi, yağlı balık ve sarımsak gibi besinler potasyum, omega-3 ve nitrat içerikleriyle tansiyonu düşürürken, tuz, işlenmiş etler, kızarmış yemekler, şekerli içecekler ve aşırı alkol tüketimi kan basıncını yükseltebiliyor. Uzmanlar, tansiyonu dengelemek için bu besinlerin tüketimine dikkat edilmesi gerektiğini belirtiyor.

Demir döküm tavalar ısıyı eşit dağıtması ve dayanıklılığıyla biliniyor ancak uzmanlara göre her yiyecek bu tavaya uygun değil. Asitli gıdalar tavanın koruyucu tabakasını aşındırırken, hassas balıklar parçalanıyor, şekerli soslar yanarak yapışıyor ve yumurtalı yemekler kolayca yüzeye yapışıyor. Bu yiyeceklerin demir döküm tavada pişirilmesi hem tavanın ömrünü kısaltıyor hem de yemeğin tadını bozabiliyor.

Tişörtlerde ortaya çıkan küçük deliklerin asıl nedeni güveler değil, yıkama alışkanlıkları ve metal parçaların sürtünmesidir. Uzmanlar, fermuarlı giysiler, metal kancalı sütyenler veya düğmelerle birlikte yıkamanın kumaşlarda küçük deliklere yol açtığını, ayrıca kemerler ve takılar gibi metal parçaların sürtünmesinin de hasara neden olduğunu belirtiyor. Deliklerin önlenmesi için kalın kumaşlar tercih etmek, hassas giysileri çamaşır torbasına koymak ve yumuşak yıkama programları kullanmak öneriliyor.

Ceviz kırmayı kolaylaştıran pratik bir yöntemle artık zorlanmadan ceviz açabilirsiniz. Uzmanlara göre cevizleri yaklaşık bir saat dondurucuya koyduğunuzda kabuk soğukla temas ederek daha kırılgan hale geliyor ve kolayca çatlıyor. Alternatif olarak cevizleri gece boyunca suya batırmak da kabukların yumuşamasını ve sabah kolayca açılmasını sağlıyor.

Kış aylarında doğal besin kaynaklarını kaybeden kuşlara yardım etmenin en kolay yollarından biri, basit bir bardaktan yapılan kuş besleyicileridir. Alman Doğa Koruma Birliği uzmanları, bardağın yiyecekleri yağmur, kar ve dışkıdan koruduğunu ve yüksekte asıldığında kuşlar için güvenli bir beslenme noktası oluşturduğunu belirtiyor. İki-üç metre yükseklikte ağaç dalına veya çatı çıkıntısına asılan bardak, kuşların kış aylarında hayatta kalmalarını kolaylaştırıyor.