Sağlıkta büyük kriz! 10 milyon kişi tedavi olamayacak

Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Şevket Özkaya, Türkiye'de influenza (grip), kovid-19 ve RSV virüslerinin aynı anda görüldüğü "3'lü salgın"a dikkat çekti. Son haftalarda solunum yolu enfeksiyonlarında ciddi artış yaşandığını belirten Özkaya, kovid-19'un "Frankenstein varyantı"nın Türkiye'de görüldüğünü ve zatürre riskinin arttığını açıkladı. Uzman, mevsimsel sıcaklık değişimlerinin bağışıklık sistemini zayıflattığını söyleyerek vatandaşları grip benzeri şikayetlerde evde dinlenme ve doktora başvurma konusunda uyardı.

Bursa'nın İnegöl ilçesinde Murat Tunç Bircan ve Ece Bircan çiftinin ikinci çocukları Ali Atilla, 6 kilo 150 gram ağırlığında ve 59 santim uzunluğunda dünyaya geldi. 37 haftalık olarak sezaryen yöntemiyle doğan bebek, 2024-2025 taramalarında Türkiye'deki en büyük bebek olarak kayıtlara geçti. Doktor İbrahim Yaşa, bebeğin literatüre girmeye aday olduğunu belirtti.

Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nün 2025 su yılı raporuna göre Türkiye'de yağışlar son 52 yılın en düşük seviyesine indi ve yurt genelinde metrekareye 422.5 kg yağış düştü. Güneydoğu Anadolu'da yüzde 53, İç Anadolu'da yüzde 35, Marmara'da yüzde 34 azalma kaydedilirken, özellikle Hatay'da yüzde 66 düşüşle en fazla azalma görüldü. Marmara Bölgesi'nin tamamında ve ülkenin birçok ilinde değişen şiddetlerde meteorolojik kuraklık yaşanıyor.

Tarım ve Orman Bakanlığı'nın 2025 yılında yayımladığı "taklit ve tağşiş" listelerinde 37 firmanın birden fazla kez hileli ürünle yakalandığı ortaya çıktı. Özellikle zeytinyağı, bal ve süt ürünlerinde yapılan hilelerde bazı firmalar 10'un üzerinde listeye girerken, Vahit Yıldız Balsu 19 farklı ürünle, Ertürk Et 17 kez, Baldağ Gıda 14 kez listelerde yer aldı. Uzmanlar tüketicilere etiket okumayı alışkanlık haline getirmelerini ve güvenilir markaları tercih etmelerini önerdi.

Türk Hava Yolları (THY) İletişim Başkanı Yahya Üstün, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamayla Irak'ın Süleymaniye kentine düzenlenecek uçuşların yeniden başlayacağını duyurdu. Üstün, haftanın yedi günü düzenli olarak icra edilecek bu seferlerle, Türkiye ile Irak arasındaki ticari, kültürel ve turistik bağların güçlenmesine katkı sunmayı hedeflediklerini belirtti. THY'nin bu adımı, Türkiye'yi gökyüzünde temsil etme vizyonu doğrultusunda atılmış bir adım olarak öne çıkıyor.

Et ve Süt Kurumu dergisindeki araştırmada, Ankara hipermarketlerindeki tüketime hazır gıdalarda Staphylococcus aureus bakterisi tespit edildi. Kadınbudu köfte, tavuk döner, kremalı yaş pasta ve keşkülde yüksek oranlarda (yüzde 5-20) bulundu. Bakteri gıda zehirlenmelerine yol açabilir, bu yüzden personel hijyeni ve gıda güvenliği önlemleri artırılmalı. Rus ve İtalyan salatalarında ise bakteri saptanmadı.

Marmara Denizi kıyılarında iklim değişikliği, fırtına, erozyon ve deniz seviyesi yükselmesi nedeniyle 1.6 milyon kişi yüksek risk altında. Kıyı şeridinin yüzde 60'ı orta, yüzde 12'si yüksek kırılganlıkta. İstanbul'un doğu kıyıları, Yalova'nın kuzeyi, Kocaeli'nin güneyi, Bursa, Balıkesir ve Çanakkale'nin belirli kesimleri en riskli; Kocaeli yüzde 26.5, Yalova yüzde 18.4, Bursa yüzde 18.2 ile öne çıkıyor. Araştırma, her il için ayrı uyum planı öneriyor; uzmanlar, uzun vadede risklerin artacağını belirtiyor.

Çorum’daki Hattuşa kazılarında bulunan tabletlerde, 3 bin yıldır kayıp olan Kalasmaic adlı antik bir dil keşfedildi. Dilin, imparatorluğun kuzeybatısında yaşayan Kalasma halkına ait olduğu düşünülüyor. Keşif, Bronz Çağı Orta Doğu’sunun çokkültürlü yapısını aydınlatıyor.

Resmî Gazete’de yayımlanan Organ Nakli Hizmetleri Yönetmeliği değişikliğiyle, organ bağışı artık e-Devlet ve e-Nabız üzerinden elektronik imza veya şifre ile gerçekleştirilebilecek. Vatandaşlar, istedikleri zaman bağış beyanlarını değiştirebilecek. Bağışçıların beyanları, belirledikleri kişilere bildirilecek. Organ bağışçılarının eşleri ve birinci derece yakınları, nakil bekleme listesinde yalnızca acil hastalardan sonra öncelik hakkına sahip olacak. Ayrıca, bağış iradesinin teyidi için bağışçı yetkili bir kişi belirleyebilir; bağışçı hayattayken herhangi bir beyan yoksa aile onayı esas alınacak.

Kansızlık (anemi), vücutta yeterli sağlıklı kırmızı kan hücresi bulunmaması nedeniyle ortaya çıkar ve yorgunluk, halsizlik, baş dönmesi, soluk cilt, nefes darlığı gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Demir, folik asit ve B12 açısından zengin besinler tüketmek, C vitamini alımını artırmak ve düzenli doktor kontrolüne gitmek kansızlığın önlenmesine ve tedavisine yardımcı olabilir.

Boy uzunluğu büyük ölçüde genetik olsa da, doğru beslenme (protein, kalsiyum, D vitamini), 8-10 saat düzenli uyku, basketbol, yüzme gibi sporlar ve doğru postürle boy uzaması desteklenebilir. Sağlıklı yaşam alışkanlıkları, genetik potansiyeli en iyi şekilde kullanmayı sağlar.

Eylül ayı, bahçe bakımında budama için kritik bir dönemdir. Elma, armut, kayısı, şeftali, kiraz, vişne, asma ve narenciye gibi ağaçlar ile lavanta, ortanca ve sardunya gibi süs bitkileri bu ayda budanmalıdır. Doğru budama, bitkilerin sağlıklı gelişimini destekler, hastalık riskini azaltır, meyve ve çiçek verimini artırır, böylece bahçenizi bir sonraki sezona hazırlar.